Maanta Marapulai

ALEK
Angku Dt. Sinaro Nan Gamuak ?….

DT. Sinaro Nan Gamuak
Sampaikanlah Sutan !….

ALEK
Tangan ba-angkek jari basusun, rila jo maaf dipuhunkan pado Angku ….

DT. Sinaro Nan Gamuak
Kapado Allah ….

ALEK
Mak St. Sari Alam ? …..

ST. Sari Alam
Manitahlah !…..

ALEK
Salam batibokan pado Mamak ….

St. Sari Alam
Wa-alikum salaaam…..

ALEK
Maa-nyo St. Sinaro?…..

PANGKA
Sabuiklah ….

ALEK
Kasampurnaan sambah….. Walaupun kinitu Angku surang, baduo jo batigo sajo nan taimbaukan gala talewakan tuah; nan ba-angkekkan tangan basusunkan jari ba-aturkan rila dengan maaf … Akan tetapi, kamanolah ujuik-mungkasuiknyo, iyo kapado silang nan bapangka pakarajaan nan bapokok; ditampek hujan barasah paneh bapuhun, urang nan manjinjiang tampuak-karajo diateh Rumah Gadang nangko.—-

Saluak ado detapun banyak
Babaju suto nak-rang Padang
Disasah dimalah diampaikan
Dilangkan nangkolah juo….
Datuak ado Sutanpun banyak
Ragulah mato dek mamandang
Sambah dimano disampaikan
Iyo di Sutan nangkolah juo

A-yo maa nyo St. Sinaro?…….

PANGKA : Yooolah

ALEK
Jokok diagak dikanang-kanang.- Ditimbang sahabih patuik, manakua ambo kabumi, maningadah ambo kalangik.—- Dek kito majilih-karapatan kini nangko, lah ampek  ko-mah Adat nan bapakai.- Manolah 4 nan bapakai : Partamu sambah-manyambah, kaduo baso jo basi, katigo siriah jo pinang, cukuik kaampek minum-makan.—-
Satantang minum jo makan, iyolah bana kato urang: Elok lenggang dihari paneh, maradeso diparuik kanyang, sinan tabukak kiro-kiro… kok makan lah tibo dinan sadang, kok minum lah tibo dinan sajuak.- kini, aiya baransua
Jadi darah, nasi barensuik jadi dagiang, syukur nikmat pado Allah, puji di Sutan tatonggoknyo.—-
Sasuai bak undnag Sutan juo, baa-lah bunyi Undangnyo :
“Kok batanyo kan iyo salapeh urak, kok barundiang sasudah makan”.—- Mako, kinilah basuonyo mungkin jo patuik, maso jo kutiko ambo kamatangahkan parundiangan kabakeh silang nan bapangka.- Tembak ba-alamat cancang balandaskan, ka St. Bandaro juo muaronyo….

PANGKA
Yooolah….

ALEK
Apolah nan kamanjadi buah parundiangan ambo : cancang kan duo sagaragai Stan, kapa nan duo salabuahan.- Kok Adat alah tabatu-intan, kabawahnyo takasiak bulan. – Syarak alah taujudulah, katehnyo taambun-jantan…. Saukua hukum sasuai, sadundun Adat jo Agamo, Adat kawi syaraklah lazim, undang manuruik dibulakang.—-
Kini bakabek jo akad-nikah, babuhua-mati ijab kabul, babuhua-sintak jo bagian, katangga raso tak mungkin, antah kok Allah manggarakkan.—–
Mako tasalanggarolah nikah-kawin antaro si Herman bin Mukhtar St. Maruhun, Suku Sikumbang dibawah payuang Datuak Palindih; dengan Murniati binti Abdul Wahab kamanakan Sutan Parmato, suku Jambak dikalupak Dt. Rajo Ameh.—-
Satantang dek diri marapulai; karano biaso pulai bapangkek naiak maninggikan ruweh jo buku, manusia bapangkek turun maninggakan adat jo pusako; maso keteknyo dibari Bapak namo, lah gadang diagiah mamak gala, kini bagala : Sutan Kulipah… Tolong maimbaukan dipasa nan rami, malewakan dilabuah nan golong.—-
Maliyek luruih batujuan, mamandang adat bajukalo; kok luruih makanan tiliak, ballabeh manahan cubo, bantuak dimakan siku-siku; bungka ganok manahan asah, hukum adia manahan bandiang, kato bana manahan liyek, banamo japuik jo anta, basambia ara jo iriang…. Arak-iriang sapanjang jalan, dombak dombai sapanjang labuah, aguang calemong jadi tapuang, sorak jo sorai jadi bungo.- Salatuih badia-pusako, pusako Pangulu dinagari, masuak kakorong kampuang Sutan…. Masuuak kakorong-kampuang Sutan, kinilah duduak ateh rumah, duduak diruang Rumah Gadang, dilingkungan niniak jo mamaak, dimuko Ibu jo Bapo, sarato ipa denga bisan, cukuik-sarato mudo matah.—-
Adopun kamudian dari pado itu, sapihak dek kamiko nan datang; ado mamacik pitaruah jo amanah, alah tasuruah tasarayo, dek mamak sabalah sinan; untuak mahanta-mairiangkan St. Kalipah, naik ka-ateh rumah-tanggonyo; ko-mah lah tibo kami siko Stan, tibo sarato jo Adatnyo.- Mahanta sampai kateh rumah, baulua-jawek amo jo Sutan, batumpu-tapak samo Mamak.—–
Jokok diliyek simarapulai, dicaliak anak-daronyo; nan bak parmato jo pangarang, bak cincin pulaang kajari.- Surang ikan surang kulari, samo tapukek kaduonyo, surang bulan surang mantari, samo caredek kaduonyo.—– Pandang-pandang malah dek Sutan, dalea dikasua kabasaran, dilingkuang andam baliak-balah, langkok sarato pangiriangnyo, niniak mamak samo di dalam.- Mamakai baju balah-buluah, siba batanti timba baliak, langan bakatak banang-makauh, salo manyalo banang ameh.- Bacawek bajambua-suto, bapandiang mangko bapilin, takanak sakin-pangidam.- Lakek sarawa kipeh-duanggo, baturap duo ditangah , elo maelo pisak turang, sajangka pucuak rabuangnyo.—- Silaulah pulo anak-daro; Nan bak padi siranik-jintan, paneh tibo dilingkuik-lingkuik, hujan datang dikaka-kaka, sauleh haram kok diayam, lah tandeh mangkodigaro.- disegehilah sianak-daro, dilakekkan baju suto baralun, nan baukia bagajah-meno, salendang kain kapunuik, abuaknyo katua-barkatua.- Badapak subang dipipih, abuaknyo katua-barkatua.- Badapak subang dipipih badariang galang ditangan, buatan tukang jolong pandai, kilek-kumilek cahayonyo.—–
Salimbak nan dari pado itu: Dimaso sakarang iko kini, dimalam samalam nangko; nak kami latakanlah baban nan baju-juang, dibaiyakan utang tapabuek; disampaikan pasan nan babaok, padolah badan disesonyo.—- Yaitu: Adok kadiri Tan Kalipah: Nyampang kok tumbuah tangah rumah, kajadi Adat bijo-baiak, katungkek pamani jalan, kakarih pamaga Adat, dalam adat baradat pulo …. Kok elok ratak tangannyo, baolah manukuak jo manambah, bao manyisik jo mambilai, — Kok elok ratak lidahnyo: Kusuik baolah manyalasai, karuah baolah manjaniahi.- Kamudiak nak sarantak galah, kailia nak sarangkuah dayuang, bajalan samo mairiang, baiyua samo maisi.—- Apun baa-to hanyo lai, salampih nan dari pado itu, ko-mah jinihnyo marapulai Stan: Raso manetek niro pinang, nan bak alu patah patigo, musim pabilo kabataruak.- Nyato ibaraik padi salibu: Awak tumbuah musiim talampau, urek bagantuang kajarami, rangkiang tinggi nan dihadang… Mohon ditarimo dek mamak urang disiko, iyo didalam tapak-tangan, diganggam adat jo Pusako.—- Putiah kapeeh nak mancaliak Stan, putiah hati bakaadaan, kaadaannyo: Kato bajawab gayuang basambuik sambah bakumbalikan sakito sambah pado Sutan…..

PANGKA
Lah sampai dek Sutan ? …..

ALEK
Sakiro-kiro

PANGKA
Salorong dibadan ambo kini, nan bak ibaraik urang mamanciang: Sadang dirintang aiya-ilia, dalam dimabuak dek galombang, iyo dialun-alun buiah; tali tagang piapuang ilang kaiya disemba dek gurami…. Duduak takajuik tukang panciang, kaiya putuih bananglah kusuik.- Kini, manjalang banang kagumpalan, kato dilatak dalam barih, bana disimpan kalimbago, diganjua rundiang jo mupakaik, mananti Sutan Sakutiko?….

ALEK
Asahkan kandak lai kabuliah, pintak kok lai kabalaku, ia lamo jo lambek kami nanti, Stan….

PANGKA
St. Paarpatiah??…. Sambah bapulangkan.-

ALEK
Manitah Sutan.-

PANGKA
Laiya jo batin saukuran, isi kulik umpamo labiah, ganggam arek pagangan taguah, tibolah lukih dilimbago.- Digiliang kato dipabuek, dapeklah run diang nan sabuah, diantakan kabakeh Sutan…. Apolaah nan kamanjadi buah antanyo, iyolah dihari sahari nangko, dimalam samalam kini :

Jokok disulam disuji-suji
Bakilin sangkuik kain banta
Jokok dikanang dikaji kaji
Disabuik asa jo muasa
Takalo maso dahulunyo, kutiko alun barabalun, bunga alun bijopun alun, niat tasimpan dalam hati, iyo dihati ibu jo Bapo…
Nan jadi niat jo nasa dek balliau; dimintak sungguah pado Allah, mamuhun pado illahi, kironyo dapeklah anak katurunan, diwarih nan kamanjawek, pusako nan kabatolong…..
Kok buliah anak laki-laki, ibaraik cincin dikalingking; kapanjapuik dagang nan jauah, kapanyonsong panggilan tibo, pambangkik batang tarandam, palawan onjak dunia urang.- Kok buliah anak parampuan, kaibarat bungo dilaman; limpapeh rumah nan gadang, sumarak anjuang paranginan, acang-acang dalam nagari.—- Mako tiboleh maso kutikonyo, nan bak bida-bida urang kini, bak andai-andai rang dahulu;
Ditabang batang talantak
Dikuduang sambilan jari
Barakaik do’a jo pamintak
Masonyo Allah kamambari
Baruliahlah anak parampuan, sari laiya sari banamo, banamo si Murniati.- Lalu diinang jo diasuah, dijunjuang bagaimangkuto, ditanai gumalo, pamenan pagi jo patang…..
Dibalikan subang jo galang
Baganto ameh balampih
Dari ketek kinilah gadang
Sampai manjadi anak gadih
Lalu ditunjuak diajari, dididik adat sopan-santun, sacaro urang basuami… Umua cukuik bilangan sudah, kini baumua 17, siriahlah patuik naiak junjuang.- Mako tabiklah niat jo nasa, handak maminang jo mangacak, mancarikan judu tunangannyo… Dipikia-pikia dalam hati, dipikia lalu dimanuangkan.- Pandangan jauah dilayangkan, pandangan dakok ditukiakan, nampaklah urang nan sapadan.- Pandang lakek patuiklah sudah, jatuah piliahan ka-nan surang, si Herman urang namokan, kini bagala St. Kalipah.- Urang ba-asa balimbago, baso baiak roman katuju, muluik manih paramah pulo.- dek harok dinan kabuliah, dek cameh dinan kaindak, mako ditingkeklah janjang rang sikumbang, ditapiak malah banduanyo.- Mamintak kapado nan kabuliah, bakaua kapado nan kiramaik; makonyo Allah manggarakkan, batamu ruweh jo buku, saukua batang kajunjuangan, pintak buliah kandak balaku, disinan niaik dilansuangkan.—- Sapakaik sugalo mamak, sasuai pulo jo bako, saizin Datuak Panghulu; dihadirkan sapiah-balahan, dihimpun korong jo kampuang.- Nan jauah dilapeh panggia, nan hampia makanan imbau, lalu dijapuiklah simarapulai, japuik sarat jo adaiknyo.—-Alah basuluah mato hari, bagalanggang mato rang banyak, kok alek lah sapanuah rummah, kok jamu lah salingkuang kampuang.- Sananglah hati Niniak Mamak, panuahlah runggo hati bundo, mangucap syukur Ibu Bapo, dek utang alah talansaikan.—- Maa-nyo St. Parpatiah ???…..

ALEK
Sampaikan Stan !….

PANGKA
Adopun pintak jo pinto Sutan cako: Iyolah mohon ditarimo marapulai, ditarimo ditapak-tangan diganggam Adat jo Pusako, kan iyo Baitu panitahan Sutan?…..

ALEK
Yo bana….

PANGKA
Syukur kapado Allah….. Dek pihak kami sipangka, sukolah bana manarimo; batampuang jo tapak-tangan, diganggam jari nan sapuluah; kok ndak cukuik jo tapak tangan, bumi jo langik ditadahkan….

ALEK
Alhamdulillah …..

PANGKA
Salorong kapado anak-daro, ibaraik rabuang jolong mambacuik ba-umua bilangan hari, gadang disiram ambun-malam, batang gampa sambilu indak.- Urek alun mancakam tanah, pucuak alun mandapek angin, antah pabilo kabasaga…. Tapi, untuang kok elok pamintonyo, dek masin lidah Tan Kalipah, dek dingin tangan suaminya, talakik rabuang jadi batuang.- Nyo baurek-bagumpa gadang, nyo babatang baruweh-ruweh, badaun rimbun jo rampak.- Tabiang diagak jan-nyo runtuah, lurah mamuji kalinduangan.- Samantang tinggi diawan, pucuaknyo runduak kabumi, manyilau tanah nan manggadangkan.—–
Salimbak nan dari pado itu: karano tasuruah diagamo, tasabuik di dalam Ayat, apolah garan bunyi Ayat: “Wa-in syakartum, la-aziidannakum”….Barang siapo nan pandai basyukur mako nikmatnyo akan ditambah-tambah.- Dek sabab karano itu, kok iyo syarak mangato Adat mamakai, mako mintak pulo dek kami siko : Supayo cupak tatagak kito isi, limbago samo kito tuang, dilansaikan utang ka-agamo; ma-nyo ruponyo: Mintak dibacokan Do’a-Salamat sarato Do’a-Kasyukuran; kadari sinan katumbuahnyo, kami disiko ma-aminkan, sakitu sambah pado Sutan…..

ALEK
Maa-nyo St. Bandaro ?.-

PANGKA
Manitah Sutan ….

ALEK
Sapanjang panitahan Sutan tadi nan tatumpu kapado ombo untuak mambacokan doa syukur doa salamaik, itulah kato sabananyo.- kok syarak nyato lah manyuruah, adat wajib mambaiyakan.- Tapi sungguahpun nan baitu, sapihak dibadan diri ambo kiniko, dikatokan manih alun dapek malulua surang.- Lamak lauak kan dikunyah-kunyah, lamak-kato dipakatokan.—- Ba-a sabab dek baitu: Sasuai bak undang Sutan juo; Dek gunuang tapatan kabuik, disungai jalo bamain, kapandang barantang tali, kahutan bakarek-kayu; tabiang ditingkek dengan janji, rimbo dialah jo mupakaik, tagak dek duduak dalam rapek, limbago basidang dalam adat.- Supayo rantak nak-nyo saragam, baiak lenggang nak sahayun, suto jo turak nak salasai, nak samo naiak ka-antakan, dielah kato jo mupakaik, mananti sutan agak sabanta…..

PANGKA
Asa kandak buliah pintak balaku, lambek sabanta ambo tunggu, Sutan…
ALEK
St. Bandaro ?…..

PANGKA
Sampaikan Sutan….

ALEK
Nak-nyo tarang nan bak hari, siang nan bak bulan, nak ambo titih sambah jo titah Sutan tadi….. Apo garangan kabunyinyo, supaya cupak tatagak kito isi, limbago samo kito tuang, dilansaikan utang ka-agamo…. Kan iyo baitu kajalehnyo Sutan???…..

PANGKA
Itu bana

ALEK
Ruponyo tantang mambacokan doa-ko, dek alek manjadi baban, dek pangka manjadi utang…. Adopun dari-ma katumbuahnyo, indak basibak jo basisiah, indak bainggo jo babateh.- Sabab baa-lah dek baitu, tapek bak undang Sutan juo: Kurang tukang binaso kayu, kurang cadiak binaso adat, kurang malin binaso kitab.- Ba-a kalaluannyo bana: Samo kito sarahkan ka-ahlinyo, kami nan indak tau-pandai…. Sakitu sambah pado Sutan Bandaro.-

PANGKA
Sampai Sutan ?.-

ALEK
Sampai

PANGKA
Dek alek manjadi baban, dek pangka manjadi utang.- Kato bana nan Sutan sabuik, jalan luruih nan Sutan tampuah.- Namun samantangpun baitu, kami-ko pihak nan bakandak, Sutan pihak nan mambari…. Sakian sambah bakeh Sutan.-

ALEK
Jadilaah St. Bandaro ?.-

PANGKA
Yooooo…..

ALEK
Kok kabatulak-batundo baelo baunjun bana antaro kito baduo, nan utang kautang juo…. Supayo golek nak tibo dinan data, insya Allah ka-ambo jalankan pintak jo pinto dari Sutan….Sungguahpun katumbuahnyo dari ambo, tapi kok salaah basapo, sasek baulangkan, lupo bakanakan.-

PANGKA
Insya Allah Sutan ….. Asa-kan usah doa babisiak, kami simakkan dari siko.-

ALEK
Jadilah, kito mandoa basamo-samo:

2 Tanggapan

  1. syukur alhamdulilah ambo ucapkan masih ado yang manaruihkan tutur kato adat minang dalam acara adat perkawinan minang dimano ambo belum pernah menyaksikan acara 2 saparati yg atas semoga bila ado rang sitalang khususnya melangsungkan adat perkawinan semoga dipakai seperti di atas

Tinggalkan komentar